Help, ik heb een onrustige baby

26 Nov 2020

Voor mijn eerste blogpost duik ik meteen in een onderwerp waar mijn hulp regelmatig voor wordt ingeroepen. Namelijk een onrustige en huilerige baby. Omdat er veel zin en onzin over dit onderwerp wordt beweerd leek het mij goed om met dit onderwerp mijn eerste blog te starten.

Het is behoorlijk intens als je te maken hebt met een onrustige baby en helaas zijn de niet alle zorgverleners eenduidig over wat nou wel normaal is en wat niet. Met deze blogpost zal ik proberen wat meer duidelijkheid en een aantal handvatten proberen te geven.

Hoe lang mag een baby eigenlijk huilen, wat is normaal?

Baby’s huilen en ja dat is in veel gevallen heel normaal. Het is immers de enige vocale manier van communicatie. Vaak zie je dat de baby de eerste week nog niet veel huilt en als het huilt is honger de meest voorkomende oorzaak. Als de voeding voldoende is dan slapen de meeste baby’s de eerste week vaak veel. Vanaf week 2 tot de piek bij 6 weken huilen baby’s meer en vaker. De hoeveelheid huilen rond die piek ligt op de 2,5 uur per dag. Huilt je baby meer, dan kan het verstandig zijn om op onderzoek uit te gaan naar de oorzaak van het huilen,

Wat is de oorzaak van het huilen?

Ik maak hierbij onderscheidt tussen normale en medische oorzaken en ik geef gelijk wat tips wat hieraan te doen.

Wat zijn normale, veelvoorkomende oorzaken van huilen?

  • Honger: Zeker als een baby de borst krijgt (en je dus niet ziet wat de baby drinkt) kan het zijn dat je baby na de borst niet voldaan is en blijft huilen. Een manier om dit te controleren is om je pink in het mondje te stoppen (met je nagel richting de tong) en kijken of het dan stil wordt en gaat zuigen. De oplossing is dan simpel, langer aan de borst of wisselen van borst. Indien de borsten leeg zijn kan je een kleine hoeveelheid flesvoeding bijgeven. En nee, dit is niet schadelijk voor je baby. Zo kan je testen of dat de reden was van het huilen. Het is daarom aan te raden om een flesje en flesvoeding in huis te hebben ook al geef je borstvoeding. Het kan ook zijn dat je baby regeldagen heeft in het geval je borstvoeding geeft. De melkproductie is dan onvoldoende afgestemd op de behoefte van je baby waardoor het vaak en veel wilt drinken. Het komt vaak voor na een dag of 10, 3 weken, 6 weken, 3 maanden en 6 maanden. Leg je baby vaker aan en zo wordt de productie verhoogd waardoor na een dag of 1-3 de productie weer is afgestemd op de behoefte van je baby.
  • Vermoeidheid: Een (over)vermoeide baby huilt snel en is hangerig of overactief. Wanneer je baby het lastig vindt om zelf in te slapen kan het helpen om de baby in te bakeren. Vaak worden ze even heel boos en geven zich daarna over. Inbakeren kan enorm helpen om een baby’s grenzen aan te geven, letterlijk, die ze ook in de baarmoeder waren gewend. Zie ook de tips bij het volgende punt
  • Last van prikkels: Veel baby’s hebben behoefte aan een geborgen en warme omgeving. De ruimte om zich heen kan ineens immens groot aanvoelen. Je baby in de draagdoek dragen kan daarbij helpen. De eerste 3 maanden raad ik aan een draagdoek te gebruiken ipv een draagzak. De draagdoek is vaak wat zachter en lijkt, qua houding, meer op de houding in de baarmoeder (maar kijk vooral naar wat jouw baby het fijnste vindt). Vanaf een maand of 3 is de draagzak vaak weer fijner omdat de baby te zwaar wordt voor de draagdoek. Maar beide zijn echt een musthave voor iedere ouder. Zeker bij de draagdoek is het even uitvinden hoe dat knopen gaat, youtube staat vol met tutorials, dus hup, stap over die drempel heen, oefen en neem hiervoor de tijd. Het brengt een hoop rust en gezelligheid met zich mee en echt, ook jij kan dit.
  • Een boertje laten: Door het drinken maar ook door huilen krijgt de baby lucht binnen. De lucht die in de maag vastzit kan behoorlijk veel ongemak geven. Leg het hoofdje van je baby OVER je schouder heen en klop rustig op de rug.
  • Te warm of te koud: Een baby die het te warm of te koud heeft is onrustig en zal niet rustig slapen. Dit komt vaker voor dan je waarschijnlijk denkt. Zeker voor kleine baby’s is zelf de temperatuur constant houden een hele uitdaging. Een groot deel van de energie gaat daar naar toe. Een baby kan de eerste weken snel koude handjes hebben, dat hoeft geen teken te zijn dat het te koud heeft. Echter na een aantal weken is dat vaak wel een teken van kou. Als het nekje lekker warm aanvoelt en de baby rustig is dan heeft het een goede temperatuur. Als je baby echter onrustig is en het nekje, wangen en handen voelen koud dan heeft je baby het waarschijnlijk niet lekker warm. Ik ben daarom enorm fan van wolletjes. Dat zijn babykleren waarbij het hoofdbestanddeel uit wol bestaat. Denk aan rompers, mutsje, broekjes, boxpakjes en slaapzakjes. Het kost wat meer per kledingstuk maar je hebt er veel minder van nodig. Ik heb zelf altijd twee rompers van wol en bijna altijd is dat genoeg. De baby hoeft dan minder energie te besteden aan het reguleren van de temperatuur en heeft zo meer energie over voor drinken en groeien. Wanneer een baby het te warm heeft zie je dat aan de rode wangen of gelaat. Een baby kan de warmte zelf moeilijk kwijt dus controleer regelmatig de temperatuur in het nekje en kijk goed naar het gelaat van je baby.
  • Vieze luier: Sommige baby’s hebben hier last van en vinden een volle luier erg onprettig dus controleer altijd even de luier als je baby opeens begint te huilen. Vaak plassen baby’s langs de luier en worden nat (en koud). Echt controleren dus. Een wollen romper kan 30x het gewicht in vocht opnemen en zorgt dat je baby droog aanvoelt en het niet te koud krijgt. Nog een reden waarom ik zo’n fan van wol ben. Vaak helpt het ook om de romper aan de onderkant niet met de drukknoopjes vast te maken maar gewoon open te laten, daardoor heeft luier meer ruimte om te vullen en loopt urine minder makkelijk langs de benen.
  • Een sprongetje in de (mentale) ontwikkeling: Baby’s ontwikkelen zich aan de lopende band. Zo groeit je baby soms dagen achter elkaar niet en dan ineens  1-2 cm in één dag. In de hersenen worden in rap tempo allerlei nieuwe verbindingen gemaakt waardoor een baby langzaam de nieuwe wereld leert kennen en begrijpen. In dat geval zijn de baby’s hangerig, humeurig en huilerig en dat kan een week tot twee weken duren. Meestal zijn baby’s goed troostbaar en willen vooral veel in de draagdoek.
  • Energie: Iets wat veel ouders niet weten en realiseren is dat JOUW energie als moeder en vader invloed heeft op het gedrag van je baby. Als je merkt dat je snel in de stress schiet als je baby huilt kan dat elkaar versterken. Het is trouwens niet raar als je dat voelt, het hormoon oxytocine en de veranderingen in je hersenen tijdens de zwangerschap dragen hier aan bij. Belangrijkste is dat je dit bij jezelf opmerkt. Adem rustig in naar je buik en flanken zeker voor een minuut of tien. Het kan daarnaast helpen om een liedje te neuriën, daardoor ontspan je en daarmee ook de baby. De baby kan stress niet makkelijk verwerken, en geeft deze, letterlijk via huidcontact over aan jou. Jouw rust neemt je baby over. Heus niet direct, het kan echt even duren. Het kan, door vermoeidheid en herstel van bevalling, heel goed zijn om je partner dit te laten overnemen. Geef elkaar het vertrouwen dat je beide in staat bent om goed voor je baby te zorgen en troosten. Vergeet niet elkaar soms een complimentje te geven, want onzekerheid komt bij elke ouder voor en elkaar complimenteren geeft een belangrijke bijdrage aan de teamspirit.
  • Darmkrampjes: Over darmkrampjes kan ik al een hele blog vullen. Het is namelijk een veelvoorkomende kwaal bij baby’s. De darmen zijn eigenlijk nog niet volledig ontwikkeld om alle soorten en hoeveelheden voedingen aan te kunnen. Daardoor ontstaat er gasvorming en dat geeft krampen. Tussen de 2 en 6 weken hebben de meeste baby’s hier last van. De bekendste symptomen zijn dat baby’s huilen tijdens of na de voeding, maken schoppende beweging met de benen en overstrekken zich. Ze kunnen echt ontroostbaar hard huilen. Het kan helpen om je baby in de draagdoek te doen en rustig de baby te wiegen en een speen kan hierbij helpen. Het hoort erbij en het gaat vaak na een aantal uur weer over. Vaak denken ouders dat ze nog honger hebben en geven soms te snel een nieuwe voeding waardoor de krampen enkel toenemen. Het kan lijken dat je baby huilt vanwege honger omdat veel baby’s graag op iets willen zuigen om zo de pijn beter aan te kunnen. Als een baby honger heeft zal het niet zo trappen met de benen, dat is een duidelijk verschil met huilen voor voeding. Na een tijdje hoor je het verschil tussen een honger huil en pijn huil. De huil vanwege pijn is vaak hoger en scherper. Dat gezegd hebbende, je zult het ook vaak genoeg niet weten wat er precies aan de hand is en dat is oke. Vaak gaan darmkrampjes gepaard met veel en dunne ontlasting of juist dagen achter elkaar geen ontlasting en alleen maar windjes. Als je gaat zoeken op internet staat het vol met (tegenstrijdige) adviezen wat je hier aan kunt doen. Het juiste advies kan erg verschillen omdat het afhangt van de oorzaak van de krampen. Zo kan het zijn dat je baby moeite heeft met de snelheid van de voeding waardoor je baby in een te korte tijd veel voeding (en lucht) binnen krijgen met krampen tot gevolg. Goed kijken wat je baby doet tijdens de voeding kan je al veel informatie geven. Het kan ook zijn dat je baby gevoelig reageert op bepaalde voedingstoffen in de borstvoeding. Er kan zelfs een allergie aan ten grondslag liggen (koemelkeiwit, soja, ei etc). Als je baby elke dag langere periodes achter elkaar huilt, waardoor jij en je baby weinig tot geen tot geen slaap krijgt is het verstandig om hulp in te schakelen. Helaas vinden veel zorgverleners uren huilen normaal bij darmkrampjes. Ik vind het niet normaal als een baby elke dag uren achter elkaar huilt en daardoor veel en vaak onrustig is. Dan is het verstandig om hulp in te schakelen en iemand met verstand van zaken te laten meekijken.

Wat zijn afwijkende oorzaken van huilen en is medische hulp noodzakelijk?

  • Spruw: Orale candidiasis of spruw is een infectie van het mondslijmvlies met Candida albicans, een gistachtige schimmel. In het mondje van de baby is een witte waas te zien of witte bultjes/blaasjes op het gehemelte, binnenkant van de wangen, tong en tandvlees. Je kan het er niet afpoetsen zoals de aanslag van melk op de tong. Je baby laat snel los bij het drinken en drinkt onrustig. Behandeling is dan nodig via medicatie. Via de huisarts kan je deze krijgen.
  • Reflux: De voeding in de maag komt makkelijk omhoog en de baby geeft veel voeding over. Veel baby’s hebben hier last van maar lang niet allemaal hebben ze hier pijn van. Een gedeelte van de baby’s met een reflux krijgt pijn doordat het zuur in de maag de slokdarm irriteert. Deze baby’s beginnen vaak ontroostbaar te huilen tijdens de voeding of een half uur tot uur na de voeding. Ze krijsen het dan uit. Ze willen niet op hun rug liggen en zijn vaak alleen maar rustig te krijgen rechtop in een draagdoek. Het kan zijn dat je baby hier last van heeft zonder dat je je baby ziet spugen. Dan kan er sprake zijn van een verborgen reflux. De inhoud van de maag (met het zuur) komt dan omhoog maar de baby slikt het dan weer terug waardoor het zuur voor de tweede keer langs de slokdarm gaat. Het zuur uit de maag is zo zuur als accuzuur uit een auto dus dit is enorm pijnlijk voor de baby. Deze baby’s slapen vaak maar korte stukjes en worden dan weer krijsend wakker. Vaak zie je dat deze baby’s een constante pijn frons in het gezicht hebben. Andere symptomen zijn: ontroostbaar huilen, je baby spuugt of slikt veel, vaak de hik, maakt rochelende geluiden, slecht slapen, onrustig bij het drinken, begint gretig maar haakt af, veel willen drinken, baby is rustiger rechtop, buik of zijligging dan op de rug. Lang niet alle baby’s hebben al deze symptomen, soms heeft een baby maar één van de symptomen naast het vele huilen. Het helpen om het baby bedje aan het hoofdeinde rechtop te zetten zodat de voeding uit de maag minder snel omhoog gaat. Ook kan een bezoekje aan een osteopaat enorm helpen. Zorg wel dat je een osteopaat kiest met veel ervaring want de kennis en kunde kan behoorlijk verschillen.  Reflux gaat geregeld samen met een voedingsallergie waar koemelkeiwit de meest voorkomende is. Medicatie voor deze baby’s is absoluut nodig. Helaas (h)erkennen huisartsen, consultatiebureau en zelfs kinderartsen dit lang niet altijd. Met als gevolg dat je niet serieus wordt genomen en met het kluitje in het riet wordt gestuurd. Geregeld worden baby’s een nachtje opgenomen in het ziekenhuis waarna de baby’s zonder medicatie weer naar huis gaan en het probleem blijft. Waarom sommige artsen zo terughoudend zijn is me nog steeds niet duidelijk. Mijn advies: laat je niet wegsturen en zorg dat je duidelijk bent in je zorgvraag. Dus wees heel duidelijk naar je zorgverlener toe wat je wilt en als je voelt dat je niet serieus wordt genomen (dat voel je snel) zoek dan direct een andere arts die dit wel doet. Echt het kan weken, zelfs maanden van ellende besparen. Mijn eigen kinderen hebben beide last gehad van reflux. Mijn eerste zoon kon af zonder medicatie, mijn tweede echter niet. Na twee weken bij de huisarts afspraak gemaakt en ik had een duidelijke zorgvraag. Ik wil medicatie voor mijn baby (omeprazol). Gelukkig ben ik gezegend met een goede huisarts die me serieus nam en direct medicatie voorstelde. Mijn zoon was binnen 4 dagen een blije en tevreden baby. Pas na 10 maanden lukte het om de medicatie af te bouwen, moet je voorstellen hoe die 10 maanden eruit hadden gezien als ik niet serieus was genomen.
  • KISS-Syndroom: KISS is een afkorting voor Kopgewrichten Invloed bij Stoornissen in de Symmetrie. Baby’s met dit syndroom zouden last hebben van een storing in hun eerste nekwervels. Wetenschappelijke evidence bij dit syndroom ontbreekt waardoor veel artsen dit syndroom niet erkennen. Veel manuele fysiotherapeuten zijn echter wel overtuigt over het bestaan van dit syndroom. De lijst van klachten is lang maar je ziet vaak aan de scheve houding van de baby bij het liggen en pijn bij aanraking. Veel kinderfysiotherapeuten en osteopaten voeren behandelingen uit waar baby’s veel baat bij hebben. Belangrijk is wel dat je een goede hulpverlener zoekt, dus kijk goed naar recensies en verdiep je in de materie voordat je een behandelaar uitkiest.
  • Oorontsteking (chronisch) : Als je baby regelmatig koorts heeft kan het zo zijn dat je baby een oorontsteking heeft. Vaak na 2 a 3 dagen gaat dit over. Niks aan de hand. Maar sommige baby’s ontwikkelen een chronische oorontsteking en de koorts komt dan steeds weer terug en baby blijft huilerig en hangerig. Behandeling met antibiotica kan dan helpen en soms is een langere kuur nodig om de ontsteking in te dammen. Ook hier, weet duidelijk wat je van de arts wilt. Neem vooral je eigen gevoel serieus.
  • Allergie: Een zuivelallergie komt ongeveer in 2-3% van de baby’s voor. De symptomen hiervan zijn, onrustig voor, tijdens en na de voeding. Vaak spugen, diarree, huilen, slecht slapen, eczeem, obstipatie en slecht slapen. Je kind kan allergisch zijn voor het eiwit in de melk (koemelkeiwit) of de suiker (lactose). Als je BV geeft is het belangrijk om alle producten waar zuivel in zit of is verwerkt te mijden en kijken of er verbetering optreed. Dit duurt dan een ongeveer een week. Vaak bij vermoeden op koemelkallergie krijgen moeders te horen dat ze beter kunnen stoppen met de borstvoeding. Dit is echt niet per se nodig maar kijk goed naar je eetpatroon en laat je goed adviseren door een lactatiekundige of neem contact op met Stefan Kleintjes. Hij heeft veel kennis als het gaat over borstvoeding en voeding voor baby’s in het algemeen. Als je flesvoeding geeft dan is het verstandig om over te schakelen op Pepti, Nutramigen of Neocate. In de eerste twee zitten nog steeds melksporen maar zijn ze anders bewerkt zodat baby’s hier minder moeite mee hebben. Mocht dit weinig effect hebben is Neocate de beste voeding omdat hier geen melksporen in zitten. Sommige kinderen zijn allergisch voor andere voedingsmiddelen zoals ei en soja. Het kan een behoorlijk lange zoektocht soms zijn om hier achter te komen. Ook hier geldt, geloof  je eigen onderbuik gevoel.

Tot slot

Helaas hoor ik maar al te vaak dat zorgverleners ouders niet serieus nemen wanneer hun baby veel huilt. Als ik deze ouders spreek merk ik dat ze meestal zelf heel goed weten dat er iets niet klopt. Het is echter logisch dat je afgaat op het advies van een hulpverlener, ook al weet je zelf diep van binnen, wat er nodig is voor jouw kind. Vergeet nooit: Jij bent de expert, jij bent 24 uur per dag met je baby in de weer en je hersenen zijn fantastisch aangepast om jouw baby te ‘lezen’.  Mijn tip: Zoek een goede huisarts, echt, je zult nog regelmatig een bezoekje brengen met een baby en dan is het zeer belangrijk dat je iemand hebt waar je je verhaal kwijt kunt en die goed naar je luistert. Mijn huisarts belde mij (uit zichzelf) na een week op om te vragen hoe het ging met de reflux medicatie bij mijn jongste. Ze zijn zeldzaam maar ze bestaan nog deze artsen. Ik hoop dat je iets meer inzicht hebt gekregen in de oorzaken van huilen. Het kan een behoorlijk uitdaging zijn als je baby veel huilt om erachter te komen wat er dwarszit en hoe je dit kan verlichten. Neem gerust vrijblijvend contact op als je wilt weten of ik je hierbij kan helpen.

Hoi, ik ben Sanne, De Postpartumkundige. Ik help vrouwen met de periode ná de bevalling.